रामजी आचार्य

'बा' लेन vs बालेन: बा-लेनमा हजारौं कार्यकर्ता छन् भने बालेनमा हजारौं समर्थक। सामाजिक सञ्जालमा दुई पक्षबीच विवाद चलिरहेको छ, जहाँ बालेन समर्थकले फेसबुकमा तिखा स्टाटस लेख्छन्, जबकि बा समर्थकले त्यसको प्रतिकार गर्छन्। बा र बालेन दुबै जनताको सेवामा छन्, तर समर्थकहरूले तल्लो स्तरको आलोचना गर्दा लेखकलाई असहज महसुस हुन्छ। बालेनले दोष अरूलाई थोपर्ने प्रवृत्ति देखाउँछन्, जसले उनीप्रति आलोचना बढाएको छ। लेखकले यस स्थिति प्रति निराशा व्यक्त गरेका छन् र दुवै पक्षका अन्धभक्तहरूले नेताहरूको पतनको बाटो खोल्न सक्ने चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।

कसरी भयो ब्रम्हाजीको शरीरबाट चार जातको जन्म? वेद, उपनिषद आदी शास्त्रहरु कतै पनि “दलित” शब्द उल्लेख छैन । शुद्रको अर्थ दलित पनि होइन । अहिले दलित शब्द आदी प्रयोग गरी सामाजिक भेद भाव गरिएको पाइन्छ, वास्तवमा दलित शब्द धर्म सङ समबन्धित नै छैन ।

प्रकाश पौडेल मेरो बाल्यकालका अनन्न्य मित्रबाट एक सफल राजनीतिज्ञ बनेका छन्। उनको जीवन यात्राबाट हामीले सिक्न सक्ने कुरा के हो भने, दृढ इच्छाशक्ति, निष्ठा र जनसेवाको भावना भएमा कसैले पनि सफलता प्राप्त गर्न सक्छ।

वर्तमानमा, विद्यार्थीहरूलाई उत्कृष्ट नतिजा ल्याउनुपर्ने र कहिल्यै गल्ती नगर्नुपर्ने र अत्यधिक गृहकार्य को दबाब छ, जसले उनीहरूको मानसिक स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। विद्यालय, शिक्षक, र अभिभावकले विद्यार्थीहरूको मानसिकता संग खेलिरहेका छन्, जसले अत्यधिक शैक्षिक दबाब सिर्जना गरिरहेको छ। विद्यार्थीहरू गृहकार्यको बोझले थकान, तनाव, र अनिद्राको शिकार हुन्छन्। यसले उनीहरूको आत्मविश्वासमा कमी ल्याउँछ र कमजोर महसुस गराउँछ। शैक्षिक दबाबलाई सकारात्मक रूपमा व्यवस्थापन गर्नु आवश्यक छ ताकि विद्यार्थीहरूको मानसिक स्वास्थ्यमा असर नपरोस्।

दीपकराज गिरीको ‘छक्कापन्जा–५’ र जितु नेपालको ‘ज्वाइँसाब’ एकै दिन प्रदर्शन हुँदैछन्, जसले दर्शकलाई दुविधामा पारेको छ। दीपक र जितुको आपसी भिडन्तले दर्शकलाई कस्तो चलचित्र रोज्ने भन्ने कठिनाइ थपेको छ। दुवैले मिलेर फिल्म बनाएको भए चलचित्र प्रदर्शन मितिका लागि रुम मिलाएर कुरा गरको भए दशैंमा दर्शकका लागि सजिलो हुने थियो।

लय छोडेका तीजका गीतहरूले पारम्परिक गीतहरूको गहिराइ र भावनालाई ओझेलमा पार्दै आधुनिक शैली र रमाइलोलाई प्राथमिकता दिन्छन्। यसले तीज पर्वको सांस्कृतिक पहिचानमा परिवर्तन ल्याएको छ, जसमा परम्परा र आधुनिकताको सन्तुलन आवश्यक छ ताकि तीजको वास्तविक भावनालाई जोगाइ राख्न सकियोस्।

विजयादशमी नेपालको प्रमुख चाड हो, जहाँ देवी दुर्गाको पूजा, टीका, जमरा, र आफन्तहरूसँग आशीर्वाद आदानप्रदान गरिन्छ। यो चाड धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्व बोकेको छ, सत्यको विजयको प्रतीक हो, र परिवार तथा समाजमा सद्भाव, समृद्धि, र खुसी ल्याउँछ।

गाईजात्रा पर्व नेपालका नेवार समुदायद्वारा विशेष रूपमा मनाइने एक महत्वपूर्ण परम्परागत, धार्मिक, र सांस्कृतिक पर्व…

विद्यार्थीको सिकाई, शिक्षण शिकाइ क्रियाकलाप र विकासमा उनीहरूको मनोभावना महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दछ। शिक्षकले विद्यार्थीको खुशी, दुःख, उत्साह, निराशा जस्ता भावना बुझेर उनीहरूको आवश्यकता पूरा गर्न, उनीहरूलाई प्रेरित गर्न र सबैलाई समावेशी शिक्षा प्रदान गर्न सक्छन्। विद्यार्थीसँग कुराकानी, शारीरिक भाषा, कक्षाको वातावरण, मूल्यांकन र अभिभावकसँगको कुराकानी मार्फत शिक्षकले विद्यार्थीको मनोभावना बुझ्न सक्छन्। विद्यार्थीको मनोभावना बुझेर शिक्षकले उनीहरूको लागि उपयुक्त शिक्षण विधि र सामग्री छनोट गर्न, उनीहरूसँग सकारात्मक सम्बन्ध स्थापित गर्न र सबै विद्यार्थीलाई समान अवसर प्रदान गर्न सक्छन्।

शिक्षकहरूको झर्किने र गाली गर्ने व्यवहारले विद्यार्थीहरूको आत्म-सम्मान, आत्म-विश्वास, र शैक्षिक प्रदर्शनमा नकारात्मक असर पार्छ। समाधानका लागि शिक्षक प्रशिक्षण, सकारात्मक प्रोत्साहन, मनोवैज्ञानिक सहयोग, र अभिभावक सहभागिता आवश्यक छ। यसरी मात्रै शिक्षकहरूले सकारात्मक वातावरण सिर्जना गरेर विद्यार्थीहरूको समग्र विकासमा सहयोग पुर्‍याउन सक्छन्।

सामाजिक अध्ययन इतिहास, भूगोल, अर्थशास्त्र, समाजशास्त्र, मनोविज्ञान र राजनीति जस्ता विषयहरू समेटिएको एउटा सम्मिश्रित विषय हो। यसले मानव समाज र संस्कृतिको अध्ययन गर्दछ र माध्यमिक तथा उच्च माध्यमिक विद्यालयहरूमा छुट्टै विषयको रूपमा पढाइन्छ। सामाजिक अध्ययनको लक्ष्य विद्यार्थीहरूलाई आफू वरपरको संसार बुझ्न र त्यसको अर्थ लगाउन सहयोग गर्नु हो।